ស្សាងយ៉ាង ឬវៃយ៉ាង (Shang Yang) អ្នកប្រាជ្ញផ្នែកអក្សរសាស្រ្ត និងច្បាប់ក្នុងសម័យបុរាណចិន (សម័យសង្គ្រាមបុរាណ) បានលើកឡើងថា ចង់អោយប្រទេសមួយមានការអភិវឌ្ឍន៍ត្រឹមត្រូវ ត្រូវបង្កើតច្បាប់មកគ្រប់គ្រងមនុស្ស កុំឲ្យមនុស្សគ្រប់គ្រងមនុស្ស ឬមនុស្សគ្រប់គ្រងច្បាប់។
ច្បាប់បង្កើតមេដឹកនាំល្អ មេដឹកនាំល្អ បង្កើតច្បាប់ល្អ។ ច្បាប់គឺមើលលើសកម្មភាព មិនមើលលើចិត្តគំនិតទេ ដូច្នេះទោះជាអ្នកណាមានចិត្តគំនិតអាក្រក់ តែគេនៅធ្វើសកម្មភាពល្អ គឺមិនខុសច្បាប់នោះទេ។ ស្របនិងទស្សនៈក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា វិន័យ(ច្បាប់) គឺសម្រាប់អប់រំបន្ទុំផ្លូវកាយ និងតម្រែតម្រង់សកម្មភាព ឯធម៌គឺសម្រាប់គ្រប់គ្រងចិត្តគំនិតរបស់មនុស្ស។
ក្នុងសម័យសង្គ្រាមបុរាណចិន ស្សាងយ៉ាង (Shang Yang) បានចាកចេញពីរដ្ឋវេ (Wei) ទៅកាន់រដ្ឋឈីង (Qin) ដែលជារដ្ឋដ៏ក្រីក្រ និងមានកំលាំងខ្សោយ ហើយចាប់ផ្តើមធ្វើការកែប្រែច្បាប់គ្រប់គ្រងរដ្ឋដ៏ទន់ខ្សោយនេះ អោយក្លាយជារដ្ឋដ៏មានឥទ្ធិពលខ្លាំងបំផុតក្នុងសម័យនោះ រហូតចុងក្រោយ បានក្លាយជារដ្ឋដែលបង្រួបបង្រួមទឹកដីចិនឲ្យមកជាទឹកដីតែមួយដល់សព្វថ្ងៃ។
ក្រោយពេល ស្សាង យ៉ាង ធ្វើការស្វែងយល់ពីរដ្ឋក្រីក្រនេះអស់ពេល៣ខែ គេបានកំណត់ច្បាប់ជាមូលដ្ឋានមាន៖
- កែប្រែការរស់នៅ (អប់រំឲ្យមនុស្សស្គាល់កំលាំងពិតរបស់ប្រទេសមួយ)
- ធ្វើអោយមនុស្សមានចិត្តតែមួយ
នៅមុនគ.ស ៣៥៦ឆ្នាំ លោក ស្សាយយ៉ាង យល់ថា ការបង្កើតច្បាប់តែម្យ៉ាងនៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ធ្វើអោយប្រទេស ដ៏ក្រីក្រមួយខ្លាំងក្លាឡើងវិញបានទេ ដូច្នេះលោកបានសម្រេចបង្កើតនូវគោលការណ៍ចំនូន៣បន្ថែមទៀតដើម្បីគាំ ទ្រលើច្បាប់ធំៗជាច្រើន។ គោលការណ៍ទាំង៣នោះមាន៖
- ពង្រឹងច្បាប់ការពារជនក្រីក្រ លើកទឹកចិត្តអ្នកមានស្នាដៃ
- បែងចែកដីធ្លី លើកទឹកចិត្តអ្នកដែលមានសមត្ថភាពបង្កបង្កើនផល (ផ្តល់រង្វាន់សម្រាប់អ្នកមានស្នាដៃ)
- ជ្រើសរើសកងទ័ព បែងចែកអំណាចអោយអ្នកមានសមត្ថភាព
រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ច្បាប់របស់ ស្ស៉ាងយ៉ាង បានក្លាយជាមូលដ្ឋាគ្រឹះក្នុងការសិក្សា និងជាមូលដ្ឋានគ្រឹះក្នុងការគ្រប់គ្រងរដ្ឋដែលត្រូវបានអនុវត្តន៍ដោយប្រទេសជាច្រើនក្នុងសកលលោក។
ប៉ុន្តែ បើទោះជាច្បាប់របស់ស្ស៉ាងយ៉ាងមានគុណភាពយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ភាពខ្វះចន្លោះក្នុងច្បាប់នៅតែមាន ជាពិសេសច្បាប់នេះ គឺជាចំណងដ៏តឹង រឹតបំពង់ក ស្ស៉ាងយ៉ាង ខ្លួនឯង។ នៅគ្រាដែលគាត់ត្រូវពួកមហាមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងជាច្រើនបានសម្រេចចោទប្រកាន់ទោសចំនួន១០ តាមច្បាប់របស់គាត់ គាត់ត្រូវបានកាត់ទោសប្រហារជីវិតដោយផឹកថ្នាំបំពុល (ឯកសារខ្លះថា ប្រើសេះ៥បំបែកសាកសព ខ្លះទៀតថា ពេលផឹកថ្នាំបំពុលហើយ ទើបបំបែកសាកសព)៕
